Mail | Impressum | Blog | Presse AZ| Presse zum 80.Geburtstag| Hombes Video1| Video2| |
 
 
Celemochum

Deheem is deheem -


Es gibt mit Sicherheit scheenere Schdädtcher in de Welt als Kreiznach, viil intressandere aach, Fußgängerzone, wo unser nor devun treeme kenne - awwer vun dene weeß ich nix! Weeß nit, wi`s dort e' mol wa, frihjer als ich noch jung wa, honn nit erlebt, wi's worr is, was'es heit is!

Vun meiner Heimatschdadt Bad Kreuznach, also vun Kreiznach, wi mir Kreiznacher saan, do weeß ich fascht alles! Kenne sei Geschichte un Geschichtcher, kenn di Haiser di noch do sinn un di, di nit mehr do sinn. Weeß wo di Bombe druff gefall ware, wo di Leit drunner geschdorb sinn. Weeß wo mei Großvadder sei Schuhmacherwerkschdatt hatt un was for Haiser mei annere Großvadder e' mol gebaut hot. Ich weeß wo di "feine" Leit gewohnt honn, di "gut siduiirde", di "aanschdennische Leit", di "kleene Leit" un aach wo' s "Zores" gewohnt hot, das weeß ich aach. Wo mei Vadder geschafft hot, das weeß ich, wo ich als Kind gewohnt honn un in was forer Schtroß ich geschbiilt honn, wi di Kinner un di Leit in dere Schtrooß geheeß honn, all das is bei merr hänge geblibb. Di mehrschde Schulkinner un aach di Lehrer sinn merr noch geleifich, di Schule kenn ich noch in- un außewennich, in di ich gang bin, di paa Geschäftcher bei dene mei Mudder inkaaft hot, di werr ich aach nit ve' gesse. Aach kenn ich jede Weech im Wald, lingks un rechts vun de Noh, kenn' s Salinedaal wi mei Hossesäckel un di alde Werrtschaftcher, in dene merr frihjer danze ware; un was es Scheenschde is, merr kennt di Leit! Un wemmer sei Leewe lang in so' me Schdädtche e' rum leeft, dann kenne eem di Leit aach, das is scheen! Merr kann ve' zehle middenanner, vun heit un noch besser vun domols, als noch alles annerscht un "viil, viil scheener" wa. Ja, wemmer so uff eenem Plagge geleebt hot, hot geheirat, hot do sei Kinner kriid un großgezoo, jetz di Engkelcher siht, wi' se iwwers selwe Plaschder dorch di Schdadt laafe, un wemmern ve'zehle kann. Siht'er ihr Kinner, do driwwe hot eijer Ururoba e' mol sei Schuhmacherwerkschdatt gehatt - das do Haus, das hot eijer annere Ururoba gebaut, als Kreiznach noch e' Nescht wa, dort hot eijer Uroba gewohnt, nadiirlich mit de Oma un mir, un do is aach eijer Oba uff di Welt komm.

Ja un wemmer das alles vun sich saan un de Kinner un Engkelkinner das widder ve' zehle kann, dann is merr dort deheem. Kee Schdadt uff de ganz Welt kann eem das biite, wenn' se noch so scheen wär! Das geht eenfach nit! Nit jeder Mensch uff de Welt kann so ebbes Scheenes honn, wi sei Heimatschdadt, wo alles schdimmt, was mit Urschbrung ze duun hot, un wi bei mir, wo alles noch beisamme hängt, do kammer das Gefihl entwickele: do is merr deheem, das geheert zu eem, do is merr e' Schdick devun, di Vorfahre honn draan gebaut un geschafft un merr selbscht hot ebbes defor gedoon, dass'e so is, wi'se halt is: di Heimatschdadt, wo merr aach deheem is, wo di Leit, di alde, noch so redde, wi' s eem di Mudder e' mol gelernt hot.

Heimat is e' Gefihl, das merr nit beschreiwe kann - vun Heemweh will ich eerscht ganit redde. Das Gefihl geht merr no, wenn ich vun Kreiznacher fort bin un es ziht mich immer widder ze' rick!

Perseenlich gehn ich nor ungern vun Kreiznach fort. Wo kennt' s scheener sein? Un ziht' s mich werklich e' mol fort (do muss schunn eener am annere Enn zihje!), dann iss' es bei mir so: Wenn ich de Torm vun de Kreizkerch widder sihn, wenn ich ze' rick komme, dann geht merr' s Herz uff!

Es gibt Leit, di honn do kee Ve'schdändnis defor, di lache driwwer, doch - di sinn nit vun do, nit vun Kreiznach, Zugezoo'ne, Fremde, Leit vumm Land odder si sinn hiir nit groß worr, honn nii kenne das Gefihl entwiggele, was es heeßt: Do bin ich deheem, do sinn mei Worzele!

Trotz seine viile Fehler (merr is jo nit blind un aach nit gefihlskalt) is merr mei Kreiznach de liibschde Plagge uff de ganz Welt, weil merr doheer geheert!
Schluß - aus - basta!

De Landkreis -

Am scheenschde is immer ebbes anneres...
...nor mei Heimat im Landkreis Kreiznacher, di is merr de liibscht!

Ein halbes Leben lang habe ich den Landkreis Bad Kreuznach fotografiert und nirgendwo auf der Welt kenne ich mich besser aus . - Hier, zwischen Weinbergen, Burgen und und schroffen Felshängen ist mein Zuhause, hier sprechen die Menschen meine Mundart, man versteht sich!

Kreuznacher Originale -


alde Kreiznacher
Als Kreuznach noch keinen Bad-Titel hatte, was es schlicht und einfach nur Kreuznach.

Vun >Alt Kreiznach< redde di alde Kreiznacher, wenn merr vun dre Zeit redde duut, di sich bis in di fuffzicher Johre hiingezoo honn; also bis 1960, so etwa. Bis dorthiin gab's in de Schdadt aach noch di sogenennde "alde Kreiznacher Originale".
Das ware Kreiznacher, aach Zugezooene ware drunner, di zum Schdadtbild geheert honn wi di Pauluskerch un de alt Bismarck, nor ware's noch nit so alt.
Kleene Leit ware's, di sich mit Mih un Not dorchs Leewe geschlaa honn.

Wi di "Märii mit de Feijerbloos", das wa es Brobecks Marieche. Alle alde Kreiznacher honn di aach gekennt. Mit "Feirijooo!" hot's Marriche Feier gebloos, wenn's irchendwo in de Schdadt gebrennt hot. --

Es "Vendiilche", de Peter Roth, wa Altmaterialhänneler un e'schdänniche Aangriffspungkt vun de Kreiznacher Buwe .--

Deneewer schdeht di Bunker-Jule, der sich mit Nixduun un als Aushilfsarweider dorch sei aamseelich Leewe geschlaa.--

Di Lina Bäh, si hot Äbbel un Blumme uffem Markt ve' kaaft un kam aan de Marktdaache ganz owwe vumm Darmschdädter-Hof, mit Kerb voll Äbbel un Biire uff de Wochemarkt.--

De Schwawe-Otto hot ni ebbes geschafft, der hatt e' Vadder der Geld hatt. Er is nor schbaziire gang un hot di Leit unnerhall.--

Deneewe schdeht de Brezel-Jakob, Reinehr hodder mit Noname geheeß. Er wa aarich fleißich, hot Brezel ve' kaaft, Kaffeeschdiggelcher un Hartekuche vumm Bäcker Bohr odder vumm Göbel, aach di "Abendpost" hodder in de Werrtschafde aan de Mann gebracht. De Leit hodder Gedichtcher vorgetraa, damit' se ebbes vunm'em kaaft honn.--

De Fritz Braun wa di lewennich Zeitung. Vor de Einhorn-Abbedeek hot`er Zeitunge un Illuschtriirde aan di Leit ve' kaaft. Den honn di Kreiznacher "Debbedee" genennt, weiler "Deputierter" mit Debbediirder e'mol ve' wexelt hatt. Seit dem is' er aus Kreiznachs Geschichte nit mehr fortzedengke. --

Der Mann mit dem Kärrelche in de Mitt is de Valentin Keller odder wi di Kreiznacher iwwern saade, de "Lalle". Er war schbrachbehinndert un konnt nor lalle, also nit richdich redde. Dodevun hadder aach sei Name. Er hot Drehoil geschbiilt un wa hi un do aach Karussellebremser, wenn grad een do wa. --

Ganz auße, das is es "Gänzje", de Herr Ganz odder hodder Gänz geheeß? Merr weeß es nit mehr so genau. Der wa Maurer vun Beruf, ve'leicht warer aach nor Handlanger, aach das weeß merr nit, nor kam`er vun Schbaabricke, also aus Spabrücken, saade se, di Alde. Alser ve'unglickt wa, beim Bau vun de Kreizkerch wärer vumm Gerischt gefall, saat mei Mudder, hodder deno nor noch Drehoil geschbiilt, di gepiff hätt. Als een, di di Kränk hatt, nix hält ewich! Deno hodder nor noch mit de Dreh in de Hand bei de Leit Geld gesammelt. "Mei Oilche is kabutt, gebt merr doch e' paa Pennich!"
Mit dene Worde hodder sich deno iwwer Wasser gehall.--